Iv levert cruciale faalkansdeskundigheid voor de stormvloedkeringen aan Rijkswaterstaat

Begin november raasde storm Ciarán over ons land met één dodelijk slachtoffer, meerdere gewonden en minstens 15 miljoen euro schade in Nederland tot gevolg. Het was aanleiding voor de eerste stormsluiting in het stormseizoen ‘23/’24 van het oudste kunstwerk van de Deltawerken: de Hollandsche IJsselkering. Op 24 november 2023 was het weer raak. Uit voorzorg heeft Rijkswaterstaat zowel de Hollandsche IJsselkering als de Haringvlietsluizen gesloten. Door het hoge water is diezelfde ochtend de balgstuw Ramspol bij Kampen automatisch gesloten.

Nederland kent zes beweegbare stormvloedkeringen in beheer van Rijkswaterstaat. Naast de drie hierboven genoemde keringen zijn dit de Zeeuwse Oosterscheldekering, de Hartelkering bij Spijkenisse en de Maeslantkering bij Hoek van Holland. Voor het beschermen van het achterland tegen overstromingen is het vanzelfsprekend cruciaal dat de keringen in het geval van een zware storm tijdig sluiten en gedurende het hoge water gesloten blijven. Vanuit het belang van de scheepvaart en/of het waterbeheer is het vervolgens essentieel dat de keringen na afloop van de storm weer netjes openen.  

Integrale risicobenadering 

Arno Willems, directeur Assetmanagement bij Iv en zelf al decennia actief als adviseur RAMS bij de stormvloedkeringen, zegt hierover: “Honderd procent garantie hierop bestaat natuurlijk niet. Wel kunnen we ervoor zorgen dat de kansen op niet sluiten, niet gesloten blijven of niet openen van de keringen in het geval van een sluitvraag voldoende klein blijven, zodat we het achterland voldoende veiligheid bieden tegen overstromen, zonder de primaire functies van de afsluitbare watersystemen onnodig lang geweld aan te doen. Dit noemen we de faalkansen van de keringen. Een logische vraag is nu natuurlijk: wanneer zijn de faalkansen voldoende klein? Welnu, op basis van een integrale risicobenadering zijn voor al onze primaire waterkeringen maximale faalkansen afgeleid en als norm in de Waterwet vastgelegd. Zo ook voor de zes beweegbare stormvloedkeringen

Om het voldoen aan deze veiligheidsnormen te borgen worden de faalkansen minimaal twee maal per jaar opnieuw berekend en gerapporteerd om ze aan de wet te toetsen: één maal vlak voor de start van het stormseizoen (1 oktober) en één maal na afloop van het stormseizoen (1 april volgens de Waterwet, hoewel sommige beheerders 15 april hanteren).  Hiervoor worden diverse faalkansanalyses van de keringen uitgevoerd in de vorm van Failure Mode, Effect and Criticality Analyses (FMECA’s), foutenboomanalyses, analyses externe gebeurtenissen (waaronder risico’s i.r.t. brand, bliksem, aanvaring etc.), menselijk falen, softwarefalen en common cause failures. Dit zijn stuk voor stuk complexe analyses die gespecialiseerde faalkansdeskundigheid vereisen, niet alleen om ze op te stellen maar vooral ook om de uitkomsten juist te interpreteren en optimaal te kunnen beslissen bij het beheer en onderhoud en bij systeemaanpassingen van de keringen.”

Rijkswaterstaat beschikt echter zelf over onvoldoende capaciteit om de benodigde faalkansdeskundigheid te leveren en deze analyses voor alle keringen actueel te houden. Ze heeft daarom enkele jaren geleden een beroep gedaan op een drietal marktpartijen, die in deze vorm van risicoanalyse zijn gespecialiseerd: Iv, NRG en Delta Pi. Gezamenlijk hebben we voor een periode van 10 jaar (6 jaar met 2 maal een mogelijkheid tot verlenging met nog eens 2 jaar) de zogeheten Samenwerkingsovereenkomst Faalkansdeskundigheid Stormvloedkeringen (SOFD) afgesloten.

Het KOMPAS