Programma Rijkskeringen: Toetsing en handelingsperspectief kanaaldijken

Rijkswaterstaat heeft meer dan 500 kilometer aan regionale waterkeringen in beheer, voornamelijk kanaaldijken. Deze waterkeringen zijn in de periode tussen 2018 en 2020 voor het eerst getoetst op hun waterveiligheidsfunctie, conform een speciaal hiervoor opgestelde leidraad. Samen met Tauw, HKV en WSP heeft Iv deze toetsing voor Rijkswaterstaat uitgevoerd. Hierbij hebben we niet alleen de dijken zelf beschouwd, maar ook alle waterkerende kunstwerken en niet-waterkerende objecten.

Vervolgens hebben we voor de keringen die niet op alle faalmechanismen konden worden goedgekeurd een handelingsperspectief opgesteld. Deze handelingsperspectieven beschrijven per kanaal welke werkzaamheden de komende jaren nodig zijn. Hiertoe is onder andere een nadere veiligheidsanalyse uitgevoerd, waarin de toetsing is aangescherpt op basis van aanvullende ingewonnen gegevens, maar ook bijvoorbeeld door het opnieuw afleiden van toetspeilen. Ook hebben we in sommige gevallen de (vaak conservatieve) toetsregels losgelaten en een toetsoordeel opgesteld aan de hand van een faalpadanalyse.

Omdat de kanaaldijken nog niet eerder waren beoordeeld was er beperkte informatie beschikbaar en moest veel nog worden uitgezocht. Zo hebben we onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van een kleibekleding op de keringen en hebben we diverse werkwijzes ontwikkeld om bijvoorbeeld restbreedte mee te nemen in de toetsing van macrostabiliteit. Het toetsen van honderden kilometers aan waterkering vergde een slimme aanpak, waarbij getrapt door meerdere toetsteams tegelijk aan verschillende kanalen/trajecten werd gewerkt. Door een wekelijkse samenwerkdag waar medewerkers van de verschillende bureaus en Rijkswaterstaat samen kwamen waren de lijntjes kort en konden we van elkaar leren en veel voortgang maken in een relatief korte periode.

Uiteindelijk heeft de toetsing erin geresulteerd dat circa 70% van de dijken, 80% van de waterkerende kunstwerken en meer dan 95% van de niet-waterkerende objecten konden worden goedgekeurd. Met behulp van de toetsresultaten en de nadere veiligheidsanalyse is in het handelingsperspectief een verbeterscope opgesteld voor de onderdelen die niet voldeden. Hierbij hebben we samen met de beheerders van de kanalen tevens duiding gegeven aan de resultaten en is vastgesteld of verbetermaatregelen noodzakelijk zijn, en zo ja op welke termijn. Met deze resultaten heeft Rijkswaterstaat een goed beeld van de benodigde verbetermaatregelen.