Nederlands langste spoorboogbrug: de Zandhazenbrug

Met een hoofdoverspanning van meer dan 250 meter, is de Zandhazenbrug over de A1 de langste spoorbrug van het land en de eerste uitgevoerd in S460-staal. Leuk weetje: de Zandhazenbrug bevat net zoveel staal als de Eiffeltoren. En zijn naam heeft hij te danken aan de bijnaam van inwoners van Muiderberg: Zandhazen. Het dorp is namelijk gebouwd op een zandrug.

De Zandhazenbrug bij Muiderberg maakt deel uit van het grootschalige infrastructuurproject SAA-A1/A6 Diemen-Almere Havendreef, dat gericht is op de uitbreiding van de wegcapaciteit tussen Schiphol, Amsterdam en Almere. Om dit te realiseren, moest het bestaande betonnen spoorwegviaduct worden vervangen door een nieuwe stalen spoorbrug. Het project had als doel een functionele, duurzame en esthetisch verantwoorde brug te realiseren die past binnen het landschap en de omgeving. Iv maakte het ontwerp van de nieuwe spoorboogbrug en hield toezicht bij de fabricage en montage.

De bouw van de Zandhazenbrug bracht meerdere uitdagingen met zich mee. De brug moest zowel slank als sterk zijn, wat een uitdaging was gezien de lengte van de overspanning en de hoek (± 27°) waaronder de spoorlijn de snelweg kruist. Het gebruik van S460-staal was noodzakelijk om het gewicht te beperken en de slankheid te behouden. Dit vereiste specifieke kennis en expertise in het verwerken en assembleren van dit materiaal. Bovendien moest de bestaande spoorbrug in bedrijf blijven terwijl de nieuwe brug werd geassembleerd en geplaatst. Dit vergde een gedetailleerde planning en innovatieve bouwmethoden om de verkeershinder tot een minimum te beperken.

De Zandhazenbrug heeft een aanzienlijke impact op zowel de infrastructuur als het landschap. De brug vergroot de capaciteit van zowel het spoor- als wegverkeer aanzienlijk. Met een levensduur van minstens honderd jaar en een optimale flexibiliteit biedt de brug een duurzame oplossing voor toekomstige mobiliteitsbehoeften.

De toepassing van S460-staal heeft geleid tot een gewichtsbesparing van bijna 30%, wat bijdraagt aan een lagere milieubelasting door efficiënter materiaalgebruik en transport. Daarnaast bevat de brug innovatieve oplossingen zoals de V-vormige hangerconfiguratie en de demping van vortex-excitatie, wat de structurele integriteit en het comfort voor treinpassagiers verbetert.

De Zandhazenbrug heeft ook erkenning gekregen voor zijn ontwerp en uitvoering. In 2018 ontving de brug de Nationale Staalprijs, een onderscheiding die het innovatieve gebruik van staal en de bijdrage aan de Nederlandse infrastructuur erkent.